در گزارش قبل به بحث مسکن مهر و محاسن  ومعایب آن پرداختیم در این گزارش به صورت جزئی به مسکن مهر در مقایسه با مسکن اجتماعی برآمده ایم.

طی روزهای اخیر مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی از برنامه مشترکی بین وزارت راه و شهرسازی با سازمان برنامه و بودجه برای ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد مسکونی در سال برای اقشار کم‌درآمد با هدف رفع عارضه‌های فقر، بزهکاری و جدایی‌گزینی در شهرها خبر داد.

علی چگنی در مصاحبه ای که با ایسنا انجام داد گفته است: بر اساس برنامه مشترک وزارت راه و شهرسازی و سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، ساخت سالانه ۱۰۰ هزار واحد به شرط تملیک، اجاره‌ای و تولید بسته کامل مسکن اجتماعی است که به زودی نهایی و مصوب خواهد شد.

چگنی ادامه داد:در حال حاضر، برنامه های وزارت راه و شهرسازی در طول دولت یازدهم توجه به بازسازی محلات در بافت‌های فرسوده است. بدین منظور نیز در برنامه ششم توسعه، توجه به بافت‌های فرسوده شهری و بازسازی محلات به عنوان یکی از احکام برنامه ششم ارایه شد. در واقع یکی از اولویت های اول در حوزه مسکن توجه به بافت است.

به گفته وی، وزارت راه و شهرسازی با همکاری سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی، برنامه‌ای در حوزه مسکن اجتماعی در دست تهیه دارد که در کمیسیون زیربنایی دولت چندین جلسه درباره آن تشکیل جلسه داده و در شُرف نهایی شدن و تصویب قرار دارد.

علی چگنی با اشاره به اینکه مجموعه اقدامات وزارت راه و شهرسازی برای گروه‌های کم‌درآمد جامعه در دل خود مسکن اجتماعی را نیز نهفته داشت، تدوین دو برنامه کلان در دولت یازدهم با موضوع تامین مسکن اقشار کم‌درآمد را تشریح کرد و گفت: توافق وزارت راه و شهرسازی با وزارت رفاه برای اجرای مسکن اجتماعی که به رغم کمبود منابع، فعلا منتظر دریافت منابع، پایان و تحویل مسکن مهر به تمامی متقضیانش هستیم و همچنین برنامه‌هایی که به صورت محدود با توافق وزارت راه و شهرسازی توسط بنیاد مستضعفان، سازمان ملی زمین و مسکن و خیرین آغاز شده است بخشی از اقدامات ما در زمینه اجرای طرح مسکن اجتماعی است.

این گونه که از اظهارات مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی برمی آید طرح مسکن اجتماعی ، هنوز به صورت اجرایی درنیامده و بیشتر شبیه طرح هایی است که چند سال روی میز خاک خورده و هیچ بازدهی را هم ندارند.

برای اینکه بتوانیم به جزئیات مسکن اجتماعی  و مقایسه آن با مسکن مهر پی ببریم با دو تن از نمایندگان مجلس مصاحبه ای را انجام داده ایم که در زیر می آید:

صدیف بدری سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با اشاره به علل مخالفت دولت با طرح مسکن مهر اظهار داشت:علت مخالفت دولت را با این طرح خود دولت باید مطرح کند اما موضوعی که در عمل مشاهده می شود این است که شاید عزم جدی در حل مشکلات مسکن مهر وجود نداشته باشد با وجودی که در بسیاری از استان ها مشکلاتشان حل شده است.

وی ادامه داد: برخی شهرهای جدید در حوزه مسکن مهرهنوز دچار مشکلات زیر ساختی هستند که وزیر کار در جمع نمایندگان در مجلس که حضور پیدا کرده بود وعده داده که به زودی مشکلات این شهرها نیز حل خواهد شد و پروژه مسکن مهر تا آخر امسال تمام خواهد شد.

سخنگوی کمیسیون عمران با عنوان اینکه دولت خود پیشنهاد مسکن اجتماعی را داده است اما با این حال بازهم اقدامی در این زمینه صورت نگرفته است، بیان داشت: با وجودی که این طرح پیشنهاد خود دولت است اما هنوز اقدام خاصی صورت نگرفته و هیچ تسهیلات حمایتی برای خرید و فروش و یا ساخت و ساز این نوع مسکن در نظر گرفته نشده است.

بدری در پاسخ به این سوال که آیا مسکن اجتماعی  میتواند اجرایی شود یا خیر عنوان کرد: در این 3 سال گذشته که هیچ عملیات اجرایی در این زمینه صورت نگرفته طوری که حتی دستورالعمل اجرایی نیز برای این طرح تدوین نشده است اما در بحث مسکن مهر حداقل تا بخش زیادی از آن قابل اجرا و عملیاتی شده است.

وی با اشاره به مزایا و معایب مسکن مهر و مسکن اجتماعی، اظهار داشت: یکی از مزایای بسیار مهمی که مسکن مهر دارا بود این بود که دیگر لازم نبود تا مردم پول زمینی که درآن خانه ساخته شده است را بدهند چرا که این زمین ها دولتی بود و به صورت 99 ساله تنها حق تمدیدی برای آن در نظر گرفته می شد، موضوع دیگر برخی مسائل زیر ساختی مثل آب و برق و گاز بود آنها هم رفته رفته فراهم شد و دیگر مشکلی در این زمینه نداشت با این حال شاید تنها ایرادی که می توان به مسکن مهر گرفت این بود که برخی پروژه ها در بحث کیفیت اجرا دچار مشکلاتی بودند و یا اینکه در بحث مکان یابی و موقعیت جغرافیایی دارای برخی مشکلات بودند.

سخنگوی کمیسیون عمران افزود: در رابطه با مسکن اجتماعی هم استفاده از بافت فرسوده و بافت موجود شهرهاست که در حرف بسیار طرح خوبی است اما در عمل تا بحال چون عوامل بسیار زیادی دارد که باید دست به دست هم دهند کمی مشکل خواهد بود.

بدری در پایان خاطر نشان کرد: در مسکن مهر دولت خودش تصمیم گیرنده بود اما در رابطه با مسکن اجتماعی دولت خودش تصمیم گیرنده نیست بلکه عامل اصلی خود مردم هستند که دولت باید با دادن تسهیلات ارزان قیمت و مناسب مردم را به سمت نوسازی بافت فرسوده شهرها اقدام کنند.

علی کرد، عضو کمیسیون اجتماعی مجلس نیز  با اشاره به این موضوع اظهار داشت: آنچه که در یک دولت 4 ساله تصویب می شود و در این مدت نتیجه مطلوبی را نیز به همراه دارد دولت بعدی باید افتخار کند که نقشه راه را در اختیار دارد و تنها باید همان راه را ادامه دهد.

وی ادامه داد: من به عنوان نماینده ای مستقل از گرایشات سیاسی به دولت فعلی پیشنهاد می کنم طرح مسکن مهر را که یکی از برنامه های دولت قبل است علی رغم مشکلاتی که برای آن مطرح می کنند ادامه دهند چرا که بسیاری از جوانان ملت عزیز ما با این طرح صاحب خانه شدند.

عضو کمیسیون اجتماعی مجلس با بیان اینکه نواقصی در اجرای این طرح وجود داشت افزود: بهترین راه این بود تا دولت فعلی به چکش کاری طرح مسکن مهر و برطرف کردن مشکلات و ایرادات آن می پرداخت و سپس همین طرح را  بدون عیب ایراد ادامه می داد.

کرد در پایان با عنوان اینکه مسکن اجتماعی هم طرح مناسبی می تواند باشد که در کنار مسکن مهر اجرایی شود خاطر نشان کرد: دولت و مجلس باید دست به دست هم دهند طوری که مجلس با تصویب قوانین مناسب نقشه راه را برای دولت فراهم کند و دولت هم با پایبند بودن به این قوانین بتواند شرایطی را فراهم کند تا دیگر کسی مشکل مسکن و معیشت نداشته باشد.

ولی در گفتگو با کارشناسان دیگری که انجام شد  همه بر این نظر بودند که می توان هم زمان پروژه های مسکن مهر و مسکن اجتماعی را ادامه داد و این دو تضاد و تناقضی با یکدیگر ندارند از طرفی می شود تمام پروژه های نیمه تمام مسکن مهر را با دادن تسهیلات لازم به اتمام رساند و از طرفی دیگر باید برای قشری از جامعه که  می خواهند مسکن خود را انتخاب کنند راه را بازگذاشت.

حقیقت این است که نمی توان با انبوه سازی و ساختن برج ها و ساختمان های بزرگ آن هم در حاشیه شهرها مردم را مجبور به خروج از شهر کرد و هر قشری در جامعه باید بتواند با آزادی عمل مسکن خود را انتخاب کند ولی دادن تسهیلات بلند مدت 99 ساله در هر صورت چه در مسکن اجتماعی و چه در مسکن مهر می تواند راه گشای بسیاری از مردم  باشد .

بسیاری از مردم ما درآمد دریافتی شان بین یک تا دومیلیون تومان است و برای این قشر مسکن مهر و مسکن اجتماعی با دادن تسهیلات 99 ساله و اقساط پایین می تواند راه گشا باشد. 

راه حلی که همزمان باید با مسکن مهر و مسکن اجتماعی انجام بگیرد چیست؟

در بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا سهم زمین در قیمت خانه نزدیک به 30درصد است ولی در کشور ما و به خصوص در تهران این رقم به 70درصد می رسد. با سیاست های مناسب می توان قیمت زمین را کاهش داده و قیمت املاک مسکونی را به حداقل نصف قیمت موجود رساند.

موانع کاهش قیمت زمین

کارشناسان اقتصادی دو عامل عمده را باعث گرانی زمین می دانند یکی از مهمترین عوامل شهرداری ها هستند که به مسکن نگاه درآمدی داشته و با فروختن تراکم و گرفتن عوارض باعث تشدید گرانی قیمت زمین شده اند.

عامل دیگر بانک ها هستند .بانکها و نهادها به زمین به عنوان یکی از سرمایه های سود ده خود نگاه می کنند و تبدیل به بزرگترین ملاکان زمین در سراسر کشور و به خصوص تهران  شده اند.

یکی از فعالین مشاور املاک در این زمینه به رازق گفت: هر معامله کلان زمین یا برج که انجام می شود به شرکت های به ظاهر خصوصی می رسیم که پشت آنها بانک ها و نهادهای دولتی هستند و تا این سیاست در بین بانک ها رواج دارد قیمت زمین کاهش نمی یابد.

شنیده ها حاکی است دولت که بدهی سنگینی به بانک ها دارد در بسیاری از موارد املاک دولتی را به بانک ها می سپارد این امر هرچقدر بیشتر گسترش یابد باعث مهارنشدن بانک ها در آینده می شود به طوری که دولت و کشور در تصمیم گیری های اقتصادی خود نمی توانند مستقل عمل کرده و بانک ها با اعمال نفوذ و دور زدن قانون سودهای بی پایان خود را مطالبه می کنند که این امر بسیار خطرناک است.

خطر این نفوذ بانک ها در اقتصاد زمانی واضح تر مشخص می شود که دشمن بتواند با سرمایه گذاری در بانک های ایرانی و ایجاد قوانین  آنها را به سمت اهداف ضداقتصاد مقاومتی پیش برده و بیشترین سنگ اندازی را در این راه انجام دهد. حال اینکه  هم اکنون یکی از مهترین عوامل نابسامانی بازار  مسکن همین بانک ها هستند.

به عنوان نمونه بر اساس اطلاعاتی که بانک مرکزی به صورت اختصاصی در اختیار رسانه ها قرار داده است،  ۴۵۰.۰۰۰ میلیارد ریال خط اعتباری به بانک مسکن به عنوان بانک عامل طرح مسکن مهر  اعطا شده و امهال ۳ساله خطوط مزبور جهت استفاده از وصولی‌های طرح مسکن مهر به منظور تکمیل واحدهای نیمه‌تمام طرح انجام شده است؛ اما این آمار در شرایطی است که افزایش سقف کلی طرح مسکن مهر از ۵۰۰ هزار میلیارد ریال به بالغ بر ۵۵۵ هزار میلیارد ریال نیز از سوی بانک مرکزی صورت گرفت تا امکان افزایش سقف فردی طرح مسکن مهر از ۲۵ میلیون تومان به ۳۰میلیون تومان فراهم شود؛ به خصوص اینکه دوران اجرا و بازپرداخت طرح مسکن مهر هم از ۱۵ سال به ۲۰ سال افزایش یافت و اعطای تسهیلات هم با نرخ‌های یارانه‌ای همانند بانک مسکن به سایر بانکهای عامل دیگر هم ابلاغ شد.

همان گونه در مطالب فوق ذکر شد عوامل زیرساختی مسکن بسیار مهمتر از طرح هایی مانند مسکن اجتماعی و یا مسکن مهر هستند و باید هم زمان با این طرح ها اجرایی شوند؛ به طوری اگر این موارد اصلاح شود طرح های دولت اثربخش تر شده و با کارآیی و سرعت بیشتری به دست مصرف کننده که همان قشر زحمتکش کارگر یا کارمند هستند می رسد.

انتهای پیام/ر