سرطان یکی از بیماری‌های شایع به شمار می رود که می‌تواند منجر به مرگ افراد شود و در صورتی که در این امر تدبیری اندیشیده نشود، کشورهای با درآمد کم یا متوسط قطعاً تلفات بیشتری در این زمینه خواهند داد چرا که هزینه‌های درمان و نگهداری از سرطانیان بسیار سرسام آور است.

به گفته علی مطلق، رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت میزان سرطان بر مبنای شاخص‌های مختلفی ارزیابی می‌شود اما مهمترین شاخص استاندار برای این منظور شاخص ASR است که مطابق این شاخص در ایران به ازای هر 100 هزار نفر میزان ابتلا به بیماری سرطان در خانم‌ها 128 مورد و در آقایان 134 مورد بوده و این رقم کمتر از متوسط جهانی است که در مورد آقایان 205 و در مورد خانم‌ها 165 مورد است.

همچنین آمار ابتلا به سرطان در جهان رو به افزایش است، در سال 2012  میلادی تعداد موارد جدید سرطان در جهان 14 میلیون نفر بود که این رقم در 18 سال آینده به 2 برابر می‌رسد، بنابراین در ایران نیز متناسب با جهان این رقم رو به افزایش خواهد بود.

سرطان به عنوان بیماری سخت و مرگبار شناخته می‌شود اما باید اذعان کرد 50 درصد از سرطان‌ها در بزرگسالان و 70 درصد در کودکان درمان پذیر هستند که ارتباط زیادی با شیوه زندگی دارد.

شیوه‌های بد زندگی و عوامل محیطی نقش مهمی را در افزایش میزان ابتلا به سرطان ایفاء می‌کند، تغذیه نامناسب ، کاهش فعالیت‌های بدنی ، افزایش وزن در کنار آلودگی هوا نقش بسیار تعیین کننده‌ای در افزایش ابتلا به بیماری سرطان ایفاء می‌کند که با اصلاح بسیاری از عادت‌های غلط در زندگی می توان تا حدود زیادی از ابتلا به بیماری سرطان جلوگیری کرد.

۱۱ درصد ایرانیان سیگار می‌کشند

ترک دخانیات یکی از موارد مهم در اصلاح شیوه‌های زندگی است و حدود 11 درصد از ایرانی‌ها سیگار می‌کشند که از این میزان 3 درصد مربوط به خانم ها و 20 درصد را آقایان تشکیل می‌دهند و این عدد در سال‌های اخیر رو به افزایش بوده است.

از 50 درصد آقایان و بیشتر از 50 درصد از خانم های ایرانی افزایش وزن دارند که این شاخص با افزایش بیماری های غیر واگیر مانند سرطان ارتباط مستقیم دارد.

فقط 10 درصد خانواده‌های ایرانی میوه و سبزی به اندازه کافی مصرف می‌کنند

مطلق یکی دیگر از شاخص های زندگی ناسالم را عدم استفاده از میوه و سبزیجات در خانواده‌های ایرانی به مقدار لازم می‌داند و می‌گوید: میزان مصرف میوه و سبزیجات باید در طول روز 5 وعده و یا 400 گرم باشد که متاسفانه فقط 10 درصد از خانواده‌ها این میزان مصرف را دارند.

وی ادامه داد: مطابق بررسی‌‎های انجام شده 35 درصد از ایرانی ها حداقل فعالیت بدنی مناسب را نداشته و مابقی  افراد نیز فعالیت مطلوب ورزشی و بدنی را در طول هفته انجام نمی‌دهند.

افزایش آلودگی هوا و دی اکسید کربن از عوامل مهم ابتلا به سرطان

رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت در ادامه به عوامل محیطی در زمینه ابتلا به سرطان اشاره و خاطر نشان کرد: در کنار شیوه‌های زندگی ناسالم عوامل محیطی نیز نقش موثری در بروز سرطان دارند که یکی از این عوامل میزان بالای گاز دی اکسید کربن در شهرها است به طوریکه میزان سرانه تولید گاز دی اکسید کربن در شهرهای بزرگ هم اکنون بیش از 7 تن به ازای هر نفر جمعیت در یکسال است که این رقم از متوسط جهانی آن که 4.6 تن به ازای هر نفر جمعیت است بیشتر است
در زمینه ذرات کمتر از 10 میکرون نیز در حالیکه میزان متوسط جهانی در شهر های بزرگ 60 میکرو گرم در متر مکعب است این رقم در شهر‌های بزرگ ما به حدود 115 میکروگرم می‌رسد.

همچنین استرس چه میزان در ابتلا به سرطان می تواند موثر باشد گفت: بررسی نقش عوامل محیطی در ایجاد سرطان ها کار بسیار سختی است ولی برخی از مطالعات نشان داده که استرس بالا با تاثیر بر سیستم های ایمنی بدن زمینه ایجاد برخی از سرطان ها را افزایش می‌دهد.

مطلق در مورد راهکارهای وزارت بهداشت در زمینه ابتلا به سرطان چیست می‌گوید: برای رفع عوامل محیطی مانند آلودگی هوا باید سیاستمدارن حوزه سلامت و دولت اقدامات موثری انجام دهند اما در مورد رفع شیوه‌های غلط زندگی نقش مردم بسیار پررنگ است.

در حالیکه 40 درصد از سرطان‌ها قابل پیگیری هستند به نظر می‌رسد پیشگیری بیشتر به شیوه‌های زندگی مرتبط است، عدم استفاده دخانیات، داشتن فعالیت‎های منظم بدنی یعنی حداقل 150 دقیقه در هفته فعالیت متوسط بدنی داشته باشیم، مصرف میوه و سبزیجات (400 گرم در روز) و عدم استفاده از فست فود‌ها و غذاهای کنسروی نقش موثری در پیشگیری در ابتلا به بیماری سرطان ایفاء کند.

بر اساس یافته‌های وزارت بهداشت بیشترین میزان سرطان‌ها در کشور در مردان سرطان‌های دستگاه گوارش، معده، روده بزرگ و مری و در زنان سرطان پستان نیز شایع گزارش شده است که لازم است علامت‌های بروز سرطان از جمله ترشحات خونی از هر نقطه از بدن مانند خلط خونی ، ادرار خونی، خونریزی از مدفوع، وجود توده در نقاط مختلف بدن، کاهش 10 درصدی از وزن بدن در مدت 6 ماه و تعریق شبانه جدی گرفته شده و در صورت مشاهده برای بررسی به پزشک متخصص مراجعه شود.

به گفته رئیس اداره سرطان وزارت بهداشت این علامت‌ها بسیار مهم تلقی می‌شود اما وجود هر کدام از آن به این معنی نیست که فرد حتما به سرطان مبتلا شده باشد.

در پایان باید اذعان کرد بر اساس گفته‌های سازمان بهداشت جهانی سرطان فقط یک مشکل بهداشتی نیست و پیامدهای گسترده اجتماعی، اقتصادی و انسانی دارد، همچنین سرطان یک بیماری فراگیرجهانی است که تمام سنین را مبتلا می‌کند و بار این بیماری در کشورهای در حال توسعه بسیار بیشتر است، بسیاری از سرطان‌ها که زمانی مرگ در آنها حتمی بود، امروزه قابل درمان هستند که با برنامه ریزی و اتخاذ راهبردهای صحیح یک مورد از هر 3 سرطان قابل پیشگیری است.