اسحاق جهانگیری، نامزد دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری و معاون اول روحانی در پاسخ به سوالی درباره «علل تاخیر افتادن ازدواج جوانان و برنامه های دولتش برای حل این مشکلات و افزایش چشمگیر ازدواج های موفق و پایدار» در مناظره اجتماعی بین نامزدهای انتخابات، اعلام کرد که کل وام ازدواج در سال 92، 296 میلیارد تومان بوده است و سال 95 به 9800 میلیارد تومان رسیده است. یعنی 30 برابر شده است.

ساعاتی قبل (11 اردیبهشت) هم مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت ورزش و جوانان در پاسخ به سخنان حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، یکی دیگر از نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در یکی از برنامه های انتخاباتی اش در رسانه ملی اعلام کرد: «در سال ١٣٩٥ با تلاش و برنامه ریزی دولت تدبیر و امید، بانک های کشور به یک میلیون و دویست هزار نفر وام ۱۰ میلیون تومانی ازدواج به میزان ١٢ هزار میلیارد تومان پرداخت کرده اند. این در حالی است که در سال ١٣٩٢ میزان وام ازدواج پرداخت شده تنها ٣٠٠ میلیارد تومان بوده است و این آمار نشان دهنده رشد 40 برابری پرداخت وام ازدواج در دولت یازدهم است».

این ادعاهای عجیب و غریب درباره 30 تا 40 برابر شدن وام ازدواج پرداختی به مردم در دولت فعلی در حالی مطرح می شود که آمارهای رسمی بانک مرکزی نشان می دهد آمارهای ارائه شده توسط مسئولین دولت روحانی صرفا یک عددسازی برای بزرگنمایی دستاوردهای دولت در فضای انتخابات 29 اردیبهشت ماه است و رقم وام ازدواج پرداختی در سال گذشته صرفا 3.3 برابر شده است.

مطابق با نامه شماره ۹۶/۳۱۳۷ بانک مرکزی به مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۹ فروردین ماه 95، تنها ۸۰۸ هزار و ۸۰۰ وام ۱۰ میلیون تومانی ازدواج (معادل حدود ۸ هزار میلیارد تومان) در سال گذشته به متقاضیان داده شده است. براساس این نامه، کل وام های ازدواج پرداختی در سال گذشته، 1 میلیون و 18 هزار و 10 وام (ائم از وام 3 و وام 10 میلیون تومانی) بوده که معادل 9800 میلیارد تومان است. همچنین براساس اطلاعات مندرج در این نامه بانک مرکزی، در سال 92 هم معادل 944 هزار و 627 وام ازدواج به مبلغ حدود ۲ هزار و 906 میلیارد تومان توسط بانک ها اعطا شده است.

البته بانک مرکزی حدود دو سال و نیم قبل (دی ماه 93) هم اطلاعات مشابهی درباره میزان وام ازدواج پرداختی در سال 92 به مرکز پژوهش های مجلس ارائه داده بود (نامه شماره ۹۳/۲۳۵۱۷۴ بانک مرکزی در تاریخ 3 آذرماه 93 به این مرکز پژوهشی) و این اطلاعات در صفحه 16 گزارش ۱۴۰۹۶ مرکز پژوهش های مجلس منتشر شده است.

بنابراین میزان کل وام ازدواج پرداختی در سال گذشته نسبت به سال 92، 3.3 برابر شده است و نه 30 یا 40 برابر (ادعای جهانگیری و وزارت ورزش و جوانان). البته این افزایش هم بخاطر مصوبه مجلس در قانون بودجه 95 مبنی بر افزایش سقف وام ازدواج جوانان از 3 به 10 میلیون تومان است و ارتباط خاصی با اراده دولت یازدهم ندارد.

نکته قابل توجه این است که بخش زیادی از اطلاعات مندرج در نامه شماره ۹۶/۳۱۳۷ بانک مرکزی به مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۹ فروردین ماه 95 درباره تعداد و میزان وام های ازدواج پرداختی از سال 88 تا 95، در همان روز مناظره اجتماعی (8 اردیبهشت ماه) در یکی از خبرگزاری های حامی دولت (ایلنا) منتشر شد و در روزهای اخیر هم سایر رسانه ها از جمله سایر خبرگزاری های حامی دولت مانند ایسنا اقدام به انتشار این آمارها کردند. حتی دیروز صبح هم خبرگزاری دولتی ایرنا، جدول مندرج در نامه مذکور را به صورت کامل منتشر کرد. تمامی رسانه های حامی دولت هم این آمارها را به نقل از بانک مرکزی منتشر کرده اند

جدول 1- اطلاعات مندرج در خبرگزاری های ایلنا و ایسنا

جدول 2- اطلاعات مندرج در خبرگزاری ایرنا

عددسازی های مکرر برخی مقامات دولتی درباره میزان وام های ازدواج پرداختی در سال های اخیر علاوه بر اینکه اقدامی عجیب و غیرقابل توجیه است، به خوبی نشان می دهد که دولت یازدهم در چهار سال اخیر «تقریبا هیچ» اقدام مهمی در زمینه تسهیل ازدواج جوانان انجام نداده است و اکنون برای بزک کردن کارنامه خود در این زمینه به عددسازی روی آورده است.