درحالیکه اتحادیه‌ها، تعاونی‌ها و تشکل‌ها در سفارش پذیری و انسجام هرچه بیشتر قالیبافان فعالیت دارند، اما سهم عمده درآمد، عاید تاجر می‌شود. چرا که سهم دستمزد قالیبافان در سناریو ارزش تولید به قیمت بازار به میزان 18.55 درصد است.

فرش دستباف، کالای گرانقدری است که نقش مهم و مثمر ثمری در بازار صادرات غیرنفتی ایفا می‌کند و آمارها نیز مبین آن است که از کل تولید فرش در هر سال حدود 60 درصد آن صادر می‌شود.

بررسی آمار و تحلیل حجم و ارزش صادرات فرش کشور طی یک قرن نشان‌دهنده فراز و فرود این کالای باارزش است که در صادرات غیرنفتی نقش به سزایی دارد.

فرش با ویژگی‌های شاخص اقتصادی خود و به ویژه با دارا بودن ارزش افزوده فراوان، نقش و سهمی شایان توجه در اقتصاد مقاومتی دارد. فرش دستباف یکی از اقلام مهم صادرات غیر نفتی است که در اثر برخی سیاست‌‏های‏ یکی دو سال اخیر، بیش از سایر کالاها دچار لطمه شده است. با این وجود در هفت ماهه سال 1395 میزان 166 میلیون دلار صادرات، عمدتا به  5 کشور آمریکا، امارات متحده عربی، آلمان، پاکستان و لبنان را داشته است.

گفتنی است، از کل تولید فرش در هر سال نزدیک به 60 درصد آن صادر می‌شود و در مقایسه با صادرات سایر کالاها در جایگاه بسیار مناسبی قرار دارد. 

 با استناد به نتایج محاسبات ضریب فنی و رویکرد نوین مشخص می‌شود که فرش دستباف تنها با بخش محدودی، بیشترین ارتباط را دارد. بخش‌های مورد نظر عبارتند از: سایر نباتات صنعتی، برق و خدمات مربوطه، انواع نخ و پارچه، مواد شیمیایی اساسی، مواد پلاستیکی و کائوچو چوبی، انواع رنگ و جلادهنده، الیاف مصنوعی و ....

برای تحریک بخشی فرش دستباف جهت افزایش تولید و ایفای نقش فعال‌تر در اقتصاد ایران می‌توان نخست با تحریک عنصر تقاضای نهایی به ویژه صادرات و سیاست‌های طرف بازار، به افزایش تولید فرش دستباف کمک کرده سپس پیوندهای بین بخشی فرش دستباف با سایر بخش‌ها را تقویت کرد.

آمارهای ثبتی تعاونی های فرش دستباف در 10 ماهه سال 1395

واحد آمار و برنامه‌ریزی اتاق تعاون ایران طبق آمارهای اخذ شده از سامانه آمار ثبتی وزارت تعاون، اطلاعات تعاونی‌های فرش دستباف استخراج کرده است.

بر پایه این گزارش، تعداد 1749 تعاونی و اتحادیه با تعداد اعضاء 63674 نفر عضو با سرمایه 108566031 هزار ریال و اشتغال‌زایی 45294 هزار نفر در حوزه‌های تامین نیاز تولیدکنندگان و تولیدی فرش دستباف و اتحادیه تعاونی‌های فرش دستباف مشغول فعالیت هستند.

تعداد 9 اتحادیه تعاونی‌های فرش دستباف در کل کشور فعالند که از این تعداد 2 اتحادیه سراسری فرااستانی هستند و خراسان رضوی با 3 اتحادیه بیشترین اتحادیه فرش دستباف را در بین استانها داراست.

استانهای فارس و آذربایجان شرقی با 32 و 30 شرکت تأمین نیاز تولیدکنندگان بیشترین را در بین تمامی استانها شامل می‌شوند.

استانهای لرستان با 190 و استان ایلام با 116 و استان خراسان رضوی با 115 شرکت تعاونی بیشترین شرکت تعاونی تولیدی در حوزه فرش دستباف را در بین استانها دارا هستند.

باید دید که آمار و بررسی‌ها تا چه میزان می تواند در بهبود شرایط کنونی راهگشا باشد، براین اساس، برای گسترش صادرات در این حوزه می‌توان راهکارهایی نظیر اعمال قیمت‏‌گذاری مناسب و واقعی‏ و افزایش پیمان ارزی، انجام تبلیغات موثر در بعد کلان‏ همگام با دولت و با هماهنگی بخش‏ خصوصی، ثبات قوانین و مقررات مربوط به فرش‏ بدون تبعیض زمانی و مکانی و تصویب قوانین تشویقی، قابلیت انتقال امتیاز واردات در مقابل‏ صادرات، رفع هرگونه موانع از قبیل صدور شناسنامه فرش، تشکیل شورای عالی صادرات فرش با حضور نمایندگان و تشکل‌های بخش تعاونی و خصوصی و ارائه تسهیلات بانکی ارزان قیمت و آسان برای تأمین مالی فعالان این بخش، را پیشنهاد داد.

گزارش کلی استان‌ها در حوزه فرش دستباف در سال 95 به شرح جدول زیر است:

انتهای پیام/ز