کشتیهاى جنگى آمریکایى بامداد روز جمعه ده‌ها موشک به سمت پایگاه نظامى «الشعیرات» سوریه شلیک کردند.

در یادداشت پیش رو نگاهی مختصر داریم به اینکه چرا آمریکا چنین اقدامی انجام داد و اینکه آیا این حملات همچنان ادامه خواهد یافت یا نه.

نشانه‌هایى وجود دارد که مشخص مى‌کند چرا آمریکا در این برهه دست به اقدام نظامى زد:

١. حادثه مشکوک «خان شیخون» در اوج تنش‌هاى داخلى در آمریکا و آغاز تحقیقات در مورد روابط ترامپ و روسیه رخ داد. تحقیقاتى که به گفته یک عضو کنگره اگر ادامه یابد، ممکن است حتى به بازداشت نزدیکان ترامپ منجر شود. ترامپ چه در داخل و چه در خارج از کشور به عنوان بازیچه پوتین شناخته شده و به شدت نیاز به اقدامى داشت تا خود را مستقل از روسیه و حامى «منافع ملى ایالات متحده» نشان دهد.

٢. در سه ماهى که از آغاز به کار ترامپ مى‌گذرد، تقریبا تمام طرح‌هاى پیشنهادى او با شکست مواجه شده است؛ طرح ممنوعیت ورود مهاجرین، طرح لغو و جایگزینى خدمات درمانى اوباما و طرح اصلاحات مالیاتى. اما همانطور که انتظار مى‌رفت، یک اقدام نظامى توانست حتى اغلب سناتورهاى دموکرات را براى اولین بار با او همراه کند.

٣. محبوبیت ترامپ در نظرسنجى‌ها به پایین‌ترین سطح رسیده و او اکنون جزو نامحبوب‌ترین روساى جمهور تازه وارد به کاخ سفید در تاریخ آمریکاست. ترامپ اولین رییس جمهورى نیست که با یک اقدام نظامى ناگهانى و محدود تلاش مى‌کند آمریکایى‌ها را پشت سر خود متحد کند.

٤. بر اساس گزارش رسانه‌هاى وابسته به نومحافظه‌کاران، ترامپ که وعده داده بود سیاست‌هایى متفاوت از اوباما در پیش بگیرد، به شدت از سوى گروه‌هاى تندرو نزدیک به اسراییل تحت فشار است تا دستکم در ظاهر سیاست خارجى متفاوتى اتخاذ کند. حمله بامداد امروز با استقبال گسترده این طیف همراه شده است.

در عین حال نشانه‌هایى هست که مشخص مى‌کند اقدام نظامى ترامپ دستکم فعلا ادامه نخواهد یافت:

١. هرچند یک اقدام نظامى مقطعى مى‌تواند چهره‌اى مقتدر از ترامپ ترسیم کند، اما او در عین حال مى‌داند که با شعارهاى ضدجنگ سر کار آمده و یک اقدام نظامى طولانى و احتمالا فرسایشى، اثر معکوس دارد و محبوبیت او را از بین مى‌برد.

٢. مقامات پنتاگون گفته‌اند از چند ساعت قبل به روسیه اعلام کرده بودند که این پایگاه هدف قرار مى‌گیرد. روسیه هم این مسئله را به اطلاع سوریه رسانده است. همین امر موجب شد اغلب تجهیزات مهم از پایگاه خارج شده و خسارات محدود شود. اطلاع‌رسانى ترامپ به پوتین، نشان مى‌دهد که وى از درگیر شدن با روسیه و ورود به جنگ مستقیم در سوریه هراسان است.

٣. رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا چه قبل و چه بعد از حمله بار دیگر از لزوم یافتن راهکار سیاسى در سوریه سخن گفت. یک مقام پنتاگون هم به رسانه‌ها گفت این حمله، به معنى تغییر سیاست آمریکا در سوریه نیست.

٤. هرچند تمام متحدان آمریکا از اقدام نظامى امروز حمایت کردند، اما به جز ترکیه و عربستان، همگى تاکید کردند که از این حمله به عنوان یک اقدام مقطعى و هدفمند حمایت مى‌کنند و همچنان معتقدند که بحران سوریه راهکار نظامى ندارد. جنگ عراق، افغانستان و لیبى موجب شده تا اقدام نظامى گسترده در سوریه، دستکم فعلا از حمایت بین‌المللى برخوردار نباشد.

نگاهى به وضعیت داخلى آمریکا، مواضع مقامات این کشور و اطلاعاتى که تا الان منتشر شده، نشان مى‌دهد این حمله بیش از هر چیز با هدف کسب پرستیژ، جلب حمایت داخلى و نمایش استقلال از روسیه، انجام گرفته و فعلا به همین حمله محدود مى‌ماند.