اقتصاد سینما به تبع رکود حاکم بر اقتصاد کشور در شرایط مطلوبی به سر نمی‌برد. با توجه به شعار امسال که همانند سال‌های گذشته بار دیگر از سوی رهبر معظم انقلاب با محوریت اقتصاد نامگذاری شده و موضوع تولید و اشتغال را در بر می‌گیرد با دو تن از سینماگران مطرح کشور گفت‌وگو کرده و چشم‌انداز تولید و اشتغال در سینمای ایران را مورد بررسی قرار دادیم.
منصور لشکری‌قوچانی، تهیه‌کننده صاحب‌نام سینمای ایران که سال گذشته به واسطه اختلاف با مسعود کیمیایی بیش از پیش نامش بر سر زبان‌ها افتاد، جزو تهیه‌کنندگانی محسوب می‌شود که اتفاقاً در آثارش ردپای طرح مسائل اقتصادی دیده می‌شود. علاوه بر فیلم قاتل اهلی که در آن به رانت‌خواری‌های اقتصادی اشاره شده، این تهیه‌کننده یکی از مهم‌ترین آثار سینمای ایران با موضوع بانکداری و مشکلات این حوزه را در کارنامه خود دارد.

تهیه‌کننده فیلم قاتل اهلی معتقد به راه‌اندازی بخشی با عنوان بازرگانی سینما در سازمان سینمایی است تا از این طریق امور مربوط به چرخه پول و درآمدزایی سامان پیدا کند: «سینما مانند فوتبال قابلیت‌های زیادی برای درآمدزایی دارد و فقط بحث گیشه مطرح نیست. اگر سازمان سینمایی به سینما به عنوان یک هنر- صنعت نگاه نکند و وجه صنعتی این هنر را جدی نگیرد، رونق در سینما هیچ‌گاه اتفاق نمی‌افتد و همچنان شاهد رکود در این حوزه خواهیم بود.»
قوچانی به این مسئله اشاره کرد که بخش دولتی در سینمای ایران اجازه قدرت گرفتن بخش خصوصی را نمی‌دهد و ما شاهد کارگردان‌هایی هستیم که چند فیلم شکست خورده در گیشه دارند، با این‌حال باز هم بودجه‌های دولتی به سوی آنها سرازیر می‌شود و فیلم بعدی خود را با خیال راحت می‌سازند.
این چرخه معیوب باعث شد من به این مسئله مشکوک شوم که این کارگردان‌ها با این همه شکست اقتصادی در کارنامه اساساً پول از کجا می‌آورند و این را نیز محتمل می‌دانم که برخی از اینها از طریق کمک‌های خارجی توان ساخت فیلم‌های زنجیره‌ای را پیدا می‌کنند، هرچند این افراد به واسطه ناآگاهی برخی مدیران دولتی راه جذب سرمایه از طرق گوناگون و رانت‌خواری را نیز به خوبی یاد گرفته‌اند.

این تهیه‌کننده سینما در بخش دیگری از سخنانش به این اشاره کرد که من به عدالت در توزیع و اکران آثار سینمایی اعتقاد دارم و معتقدم در تولید نباید درآمدزایی صورت بگیرد و درآمد باید مختص بخش توزیع اثر هنری باشد و هرکس در بخش تولید به درآمدزایی رسید حتماً از رانت برخوردار بوده است.
وی سینمای ایران را در حال حاضر در سلطه تعدادی قبیله دانست که با چسبیدن به مدیران ناآگاه دولتی به جای خدمت به سینما و هنر کشور تنها جیب‌های خودشان را پر می‌کنند: «در حال حاضر 80 درصد سینمای ایران در فقر مالی و مشکلات معیشتی زندگی می‌کنند و تنها 20 درصد هستند که از بودجه‌های دولتی برخوردارند.»

قوچانی در ادامه در گفت و گو با جوان  عنوان کرد: من به تازگی نامه‌ای مکتوب به حیدریان داده‌ام و برای سامان دادن اوضاع بازرگانی سینمای کشور اعلام آمادگی کرده‌ام. سال گذشته تعداد فیلم‌هایی که به لحاظ اقتصادی سود کردند به تعداد انگشتان یک دست هم نمی‌رسید و جالب است که سالانه بیش از 100 فیلم در سینمای ایران ساخته می‌شود و معلوم است که رونقی وجود ندارد، اما عده زیادی از فیلم ساختن به انحای مختلف سود می‌برند.
معتقدم برخلاف آنچه برخی ادعا می‌کنند ما در ایران تهیه‌کننده صوری نداریم، بلکه کارگردان صوری داریم و همین‌ها چند قبیله درست کرده‌اند و اتفاقاً فیلم‌هایی می‌سازند که خارج از چارچوب‌های اخلاقی و ارزشی جامعه هستند. من خودم ترجیح می‌دهم از سینما حذف بشوم، اما به شرایط نامطلوب تن ندهم. البته تا به حال در سینما ضرر نکردم چون به سینمای ناسالم پا نگذاشته‌ام.

لشکری‌قوچانی به این هم اشاره کرد که مدیران سینمایی ما استراتژی ندارند و باری به هر جهت و مبتنی بر شرایط روز کار می‌کنند. او از ایوبی با عنوان مدیری غیرسینمایی یاد کرد و پذیرش مسئولیت در این حوزه از سوی او را غیرمتعهدانه دانست، چراکه سینما جای آزمون و خطا نیست. به اعتقاد تهیه‌کننده قاتل اهلی سینما در ایران به جای تبدیل شدن به هنر- صنعت به هنر- رانت تبدیل شده است.

هر بخش اقتصادی که خواهان رونق در تولید و به تبع آن اشتغال است باید چرخه سالم عرضه و تقاضا را محور کار قرار دهد، اما الان سازمان‌هایی وجود دارند که سالانه چند فیلم می‌سازند و نتیجه‌ای جز شکست عایدشان نمی‌شود از جمله شهرداری تهران که سال گذشته سه فیلم به جشنواره فجر ارائه داد و هیچ یک از آنها با استقبال مواجه نشد.
رئیسیان معتقد است در سینمای ایران هیچ شاخصی برای توزیع بودجه به فیلمسازان وجود ندارد و بودجه سینما در بخش تولید به شکلی ناعادلانه توزیع می‌شود و همین معضل باعث شده ما در سینمای ایران با تنوع تولید و تکثر ژانرهای مختلف متناسب با ذائقه مخاطب مواجه نباشیم. ضمن اینکه صرف آمار فروش نمی‌تواند بیلان خوبی برای رونق سینمای ایران باشد.