یکی از سنت‌های کهن مردم چین که تاکنون پابرجاست و به آن احترام می‌گذارند روز «چینگ مینگ» (وداع با مردگان) می‌باشد. در این روز آسمان صاف و آفتابی می‌شود. در این روز درخت‌ها و گل‌ها تا بیشترین حد ممکن رشد می‌کنند. طبق رسم ملت چین، مردم در این روز، به مقابر می‌روند و به درگذشتگان خود ادای احترام می‌کنند و در عین حال از هوای با طراوت، طبیعت سرسبز و زیبا لذت می‌برند.

سابقه تاریخی برگزاری این مراسم که بخشی از فرهنگ مردم این کشور را به خود اختصاص داده، به دوران حکمرانی سلسله «تانگ» باز می‌گردد که مربوط به 2 هزار و 500 سال قبل است. طبق سنت، چینی‌ها مردگان را به خاک می‌سپارند. اما با توجه به جمعیت بسیار زیاد، این سرزمین برای تأمین غذای مردم خود، به مزارع کشاورزی نیاز دارد بنابراین نمی‌تواند همه مردگان خود را دفن کند، به همین خاطر این فرهنگ بین مردم رواج یافت که مردگان خود را بسوزانند. در حال حاضر این عمل در شهرها انجام می‌شود اما در مناطق روستایی که بیشتر به سنت ها وفادارند، همچنان مردگان را دفن می‌کنند.

سنگ قبر چینی‌ها، مخصوصاً آن‌ها که طبق سنت دفن می شوند، به صورت نیم کره‌ای و از جنس بتون ساخته می‌شود که آن را به صورت عمودی قرار داده و بر روی آن نام و مشخصات فرد متوفی را حک می‌کنند. از آنجا که کشور چین کشوری بزرگ و پرجمعیت است، از لحاظ آیین ادای احترام به مردگان نیز دارای سنت‌های متنوعی است. معمولاً مردم پیش از حضور در مقابر، لوازمی مانند «پول» مخصوص مردگان، عود، ترقه و کاغذ آتش‌زا تهیه می‌کنند.

«پول» ویژه مردگان در قدیم به شکل قطعاتی از جنس طلا و نقره درست می شد، اما این روزها بیشتر از اسکناس استفاده می‌شود. معمولاً اعداد چاپ شده بر روی این اسکناس‌ها مبالغ بسیار زیادی مانند عدد 1000000000000000 را نشان می‌دهد. یکی دیگر از مراسمی که در روز ادای احترام به مردگان انجام می‌شود ترقه‌بازی است. مردم چین معمولاً در روزهای شاد مثل روزهای عید و مراسم ازدواج، آتش و ترقه بازی می‌کنند.

در آیین مردگان نیز، برای افرادی که سن آن‌ها بیش از 80 سال باشد، این مراسم انجام می‌شود و به این نوع مرگ، «مرگ شاد» می‌گویند،به اعتقاد آن‌ها، مرگ در این سن مرگی عادی است و شخص متوفی، توانسته برای مدت زمانی طولانی زندگی کند، پس این، مرگی راضی کننده است. البته این روزها چنین مراسمی برای همه مردگان در هر سنی که باشند، انجام می‌شود.

روشن کردن عود، از جمله مراسمی است که چینی‌ها در روزهای عزاداری انجام می‌دهند، آن‌ها عودهای روشن را در دست گرفته و به حالت احترام مقابل مقابر تعظیم می‌کنند.

طبق رسوم مردم سرزمین پهناور چین، وقتی فردی دنیای خاکی را ترک می کند، برای احترام به فرد متوفی تا سه سال نباید برای بازدید به منزل آنان رفت و به طور کلی بازدید خویشاوندان و دوستان در این دو روز مناسب نیست. اگر چه روز «چینگ مینگ» یکی از روزهای مربوط به مردگان بوده و مردم در آن روز برای تقدیم احترام به مردگان به مقبره‌ها می‌روند، اما در واقع این روز، جزو مهم‌ترین روزهای مربوط به مردگان در چین نیست. روز اصلی، 7 روز پس از دفن مردگان است که به این روز «توو چی» گفته می‌شود، چینی‌ها در این روز به مقبره فردی که به تازگی با این دنیا وداع کرده است، می‌روند.

یادداشت از: «مهرداد رخشنده» رئیس مرکز توسه همکاری‌های علمی و دانشگاهی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی