1- بداند كه توسعه يك پديده خودجوش و پديدارشدنى emerging  است نه يك پديده طراحى شدنى . در نتيجه لازم است كار اصلى سياست  برداشتن موانع باشد. چون توسعه موتور داخلى و روشن خودش را دارد.  
２- بداند كه توسعه و رشد در يك كشور پديده اى يكتا است و لذا قابل الگو بردارى نيست . بنابراين توسعه در ايران مسير خاص و يكتاى خود را دارد.  
３- بداند كه استراتژى هاى اقتصادى در ايران از دل چالشهاى اقتصادى و اجتماعى  داخلى و رويارويى هاى بين المللى بيرون مى آيد نه از دلِ  برنامه هاى از قبل طراحى شده پنج ساله  
４- بداند كه بقاى سياسى كشور وابسته به رشد و توسعه كشور است و لذا رشد و توسعه را فداى بقاى سياسى نكند.  
５- بداند كه روابط علّى اقتصادى از دل مطالعات و تئوريهاى اقتصادى بيرون مى آيد ، نه از طريق مشاهده . بنابراين بهتر است كه به علم اقتصاد و يافته هاى آن تكيه كند. عليّت أساسا قابل مشاهده نيست ، به همين دليل است كه همه به راحتى همزمانى را با عليت اشتباه ميگيرند.  
６- بداند كه اقتصاد يك پديده خودجوش و پديدار شدنى است و اين پديده ها با كنترل تخريب مى شوند. بنابراين آزادى كلمه كليدى انسان ، سازمان و كشور است .  
７- در نتيجه براى يك سيستم پويا و زنده نبايد برنامه ، آنهم بلند مدت نوشت . كافى است هوشمندى سياستمداران و سياستگذاران با اتكاء به سيستم هاى قدرتمند هوشمند بالا برود.
８- بداند كه نگاه خودش يك مدل از واقعيت است و نه خود واقعيت . در نتيجه بداند كه هر چه به صداهاى مختلف ، چه موافق و چه مخالف ، گوش دهد ، واقعيت بيشتر برايش نمود پيدا ميكند و در سياست ها موفق تر عمل ميكند.  
９- بداند كه اقتصاد ابزار نيست و لذا نبايد در خدمت سياست قرار گيرد. اين سياست است كه بايد در خدمت اقتصاد قرار گيرد. اقتصاد با تار و پود زندگى مردم درآميخته است و نقش مهمى در تحولات سياسى و اجتماعى كشور دارد. بدون قدرت گيرى اقتصاد ، سياست نميتواند قدرتمند باشد.  
１０- بداند كه در حوزه هاى اجتماعى اقتصادى اصل "عدم قطعيت " جارى است و لذا از تحكم بر اقتصاد و عاملين اقتصادى پرهيز كند. نگاه خودش را با واقعيت يكى نداند و آنقدر تجسس و تحقيق كند تا واقعيت نمايان شود. بنابراين مشخص است كه اقتصاد ماشين نيست و لذا هر سياستى ممكن است بنا بر مسايل مختلف تبديل به خلاف خود شود. لذا رييس جمهور خوب هميشه به دنبال تاييد سياستهاى خود نيست ، بلكه دنبال اين است كه سياست به نتيجه خود رسيده  است يا نه .  
１１- بداند كه اقتصاد خود جوش  است و بنابراين تنها تواناييهاى داخلى عنصر اساسى تحول است . ولى اين پديده بدون تعامل با نظام جهانى ناتوان مى شود. سيستم هاى زنده و پويا با تعامل بزرگ ميشوند ، بلوغ پيدا ميكنند و قدرتمند مى شوند.
１２- فرمول اصلى يك اقتصاد بهره ورى ، كارآمدى و اثر بخشى و در نهايت دست يافتن به قدرت رقابت پذيرى بين المللى است . با اين فرمول رييس جمهور خوب نبايد اقتصاد را به يك سيستم حمايتى تبديل كند ، مگر اينكه گذرا و همراه با نظريه اقتصادى باشد. اقتصاد عرصه اى براى رقابت است نه حمايت .

دکتر مرتضى ايمانى راد


انتهای پیام/