بررسی تأثیر سیاست های غلط اقتصادی 6 کشور و مقایسه آن با ایران

تونس،مصر، یونان، ونزوئلا، ترکیه و برزیل، این کشورها می‌توانند آینه عبرت ما در سیاست‌گذاری و اداره کشور باشند، وجه مشترک این شش کشور، غلطیدن در بحران‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی است؛ درس های این کشورها برای ما چیست؟

تونس و مصر: تاوان سیاست های نادرست اقتصادی

شش سال پیش،خودسوزی جوانی جویای کار در تونس منجر به شکل‌گیری اعتراض‌های گسترده در این کشور شد و پس از آن، آتش انقلاب در چند کشور عربی را شعله‌ور کرد. مصر یکی از این کشورها بود که به دلیل شورش جوانان جویای کار در عرض سه هفته پس از آغاز اعتراض ها سقوط کرد. انقلاب‌ در تونس و مصر در سال‌های 2010 و 2011 درشرایطی رخ داد که درآمدهای نفتی ایران به بالاترین سطح رسیده بود.
 

یونان: تاوان هزینه های نادرست

یونان به واسطه عضویت در اتحادیه اروپا در یک دوره طولانی به منابع مالی ارزان قیمت دسترسی داشت.کشورهای قدرتمند اتحادیه اروپا با هدف حمایت از اقتصادهای کوچک،وام‌های ارزان قیمت به کشورهایی مثل یونان پرداخت می‌کردند. ‌این منابع مالی در راستای جلب رضایت عمومی، به شکلی نادرست هزینه شد. در ایران هم در یک دوره طولانی، انبوهی درآمد نفتی به اقتصاد سرازیر شد و دولت وقت به جای این‌که درآمدها را صرف سرمایه‌گذاری کند،خرج واردات انواع کالا کرد.‌‌ یونان درآشفتگی سیاسی و اجتماعی فرو رفت که هنوز نتوانسته از آن خارج شود، اما تاوان اشتباهات دولت ایران،فرو رفتن در رکودی عمیق بود که چند فصل پیاپی ادامه پیدا کرد.

ونزوئلا: تاوان پوپولیسم

ونزوئلا را از جهاتی می‌توان شبیه‌ترین کشور به ایران دانست. این کشور البته در حال حاضر آشفته‌ترین اقتصاد نفتی جهان است. اما زمانی که قیمت نفت کاهش پیدا کرد، ونزوئلا بیشترین صدمه را متحمل شد. پیش از سقوط جهانی قیمت نفت، تورم در ونزوئلا حدود 20 تا 30 درصد بود اما در حال حاضر به مرز 800 درصد رسیده است. وجه مشترک ونزوئلا و ایران، سوء مدیریت درآمدهای نفتی است. هر دو کشور در دوره وفور درآمدهای نفتی به بدترین شکل ممکن، منابع حاصل از فروش نفت را هدر دادند. در حال حاضر اوضاع در ونزوئلا به معنای واقعی بحرانی است. ارتش، کنترل فروشگاه‌ها را برعهده دارد و دولت قادر به پرداخت حقوق کارکنان خود نیست.

ترکیه :تاوان سیاست های غلط دیپلماسی

برای سال‌های طولانی، ترکیه بهترین مثال برای رشد‌ اقتصادی و توسعه بود. در ایران،خیلی از صاحب نظران وقتی می‌خواستند مدلی از توسعه را نشان دهند، انگشت اشاره را به سمت ترکیه می‌گرفتند. از سال 2011 به این سو، ترکیه سیاست‌های نادرستی در روابط بین‌الملل در پیش گرفت. اردوغان که رؤیای بازسازی امپراطوری عثمانی را در سر داشت، به واسطه دخالت‌های نا‌درست در منازعات داخلی سوریه و حمایت از داعش، کشورش را وارد یک بحران جدی کرد. دهه 1980 ترکیه خیلی به دهه 1390 ما شباهت دارد و این روزهای ترکیه هم بی شباهت به اواسط دهه 1380 ما نیست.باید امیدوار باشیم که فردای ما به امروز ترکیه شباهت پیدا نکند.

برزیل: توان فساد و اختلافات سیاسی

از دو سال پیش نام برزیل به فهرست کشورهای بحران‌زده اضافه شده است. تحلیل‌گران، سه دلیل عمده را در بحرانی شدن اوضاع برزیل دخیل می‌دانند. دلیل اول، افزایش قابل توجه هزینه‌های دولت به خصوص پس از برگزاری بازی‌های المپیک بوده‌است. دومین دلیل به تشدید اختلافات سیاسی در این کشور برمی‌گردد و فساد گسترده دولتی، به عنوان سومین دلیل مطرح است. میشل تمر که به جای دیلما روسف قدرت را دردست گرفته، قول داده که هزینه‌های دولت را کاهش داده و تنش‌های سیاسی را به حداقل برساند. از میان عارضه‌های کشور برزیل، تشدید اختلافات سیاسی و مسأله فساد به نوعی در ایران هم مطرح است.

درس های سیاست گذاری

بحران مصر و تونس را جوانان جویای کار رقم زدند. یونان به دلیل خطا در هزینه کرد درآمدهای نفتی اسیر بحران شد. ونزوئلا به دلیل کاهش درآمدهای نفتی در بحران اقتصادی و سیاسی فرو غلطید. ترکیه به دلیل محاسبات غلط منطقه ای به بحران رسید. و اکنون برزیل به دلیل اختلافات سیاسی و فساد اقتصادی دچار بحران شده است.

فراموش نکنیم که ایران به نوعی در معرض همه این عارضه ها قرار دارد. ما هم از کاهش درآمدهای نفتی لطمه دیده ایم و باز هم ممکن است لطمه ببینیم. دیپلماسی غلط و ماجرا جویانه ممکن است ما را در مسیر ترکیه قراردهد و تشدید اختلافات سیاسی و بی توجهی به مسأله فساد هم می تواند ما را هم چون کشور برزیل دچار مشکل کند پس ضرورت دارد با ایجاد همدلی و همکاری بیشتر و در پیش گرفتن سیاست های معقول در روابط بین الملل و تقوای مالی در مدیریت، خود را از گرفتاری هایی که ممکن است مشکلات سیاسی و اجتماعی برای ما ایجاد کند، دور نگه داریم.

محسن جلال پور

انتهای پیام/م